English
Français
Deutsch
Türkçe
Svenska
Norsk
Dansk
Suomi
Русский
Polski
Geleneksel Türk Evlerinin Mimarisi
Günümüzde mimari yapı son derece gelişmiştir, doğru malzeme ve iyi çalışan bir ekiple her yapı inşa edilebilmektedir. Öte yandan kültürel tasarımlarıyla dünyanın her yerinden insanı kendine çeken geleneksel yapılar da var.
Türkiye, tarihi geçmişi ve coğrafi konumu nedeniyle çok çeşitli ve farklı mimari yapıda mülkün inşa edildiği bir ülkedir. Geçmişte Türk mimarisi sadece Selçuklu ve Osmanlı mimarisinden değil aynı zamanda Alman ve Avusturya mimarisinden de etkilenmiştir. Ayrıca bu kültürel Türk evlerinin inşasında coğrafya, iklim, din, teknoloji, kültür, hayal gücü, üslup, bütçe, yapılabilirlik vb. etkenler mimari tasarımı etkilemiştir. Bütçe ve mülkün yapılabilme olasılığı eski Türk mimarisini etkileyen başlıca özelliklerdendir.
Türkiye'deki bazı evler o kadar iyi inşa edilmiştir ki, dünya çapında bilinir. Örneğin Türkiye'nin kuzeybatısındaki Karadeniz Bölgesi'ndeki Safranbolu evleri 1994 yılında UNESCO Dünya Mirası statüsüne kavuşmuştur. Bu yazıda, bilinen klasik Türk evlerinden bazıları ve mimari tarzları kısaca anlatılacaktır.
Türk Mimarisinin Özellikleri Nelerdir?
Türk evlerinin iç mekanları yerleşimcilerin yaşam kalitesini artıracak şekilde planlanır ve genellikle metal çubuklu geniş pencerelerle donatılır. Türkler evlerin içinde genellikle ayakkabı giymedikleri için tüm odaların içleri el yapımı Türk halılarıyla döşenir ve uyumak, yemek yemek ve diğer her şey için daha iyi bir ortam sağlamak amacıyla evin içi temiz tutulur.
Ayrıca Türk evlerinin dış cepheleri, daha sonra değineceğimiz Yayla'daki ahşap evler gibi ahşap ve taş gibi malzemelerin birleşimiyle inşa edilmektedir. Orta Anadolu'daki pek çok bina güneşte kurutulmuş tuğladan yapılırken, daha kuzeyde ve Karadeniz kıyısında yer alan bazı binalar ahşaptır. Bu yerlerin aksine batıya veya güneye gidildiğinde taş yapılara da rastlanabilmektedir. İşte eski Türk yapılarından bazı örnekler:
Geleneksel Türk Evi Çeşitleri
Osmanlı Şehir Evleri
Türkiye'nin Safranbolu bölgesinde yer alan Geleneksel Osmanlı tarzı Türk evleri, Osmanlı döneminin geleneksel ve kültürel özelliklerini yansıtan yapılardır. Bu evler ahşap ve taş dış cephelerden ve göz alıcı iç mekanlardan oluştuğundan evin içini bol miktarda güneş ışığıyla dolduran büyük donuk yapılardır. Ahşap ve toprağın iç mekan konforunu artıran malzemelerle yapılır. Bu tür evlerde yaşayan insanlar genellikle ortamın konforunun üst düzey olduğunu belirtmektedir. Osmanlı şehir evlerinin "sofa" adı verilen kısmı dikdörtgendir ve kahverengidir. Bu evlerin dış kısımlarına bakıldığında biraz eski gibi görünebilir ancak iç dekorasyonunun lüksüne ve rahatlığına hayran kalacaksınız.
Yalı Konakları
Listemizdeki ikinci Osmanlı yapısı yalı konaklarıdır ve genellikle İstanbul'un turkuaz denizi manzarasına sahip olurlar. Bu tanınmış konaklar Türk emlak piyasasının en pahalı mülklerinden biridir. Osmanlı döneminde bile ancak güçlü ve varlıklı kişilerin sahip olabileceği seçkin evlerdi. Günümüzde bu evler diğerlerine göre daha büyük olduğundan ve aynı zamanda iyi korunduğundan dolayı alıcıların yeterli niteliklere sahip olup olmadığı tespit edilip ona göre alıcıya satılır. Oldukça geniş odaları, yüksek tavanları, özel olarak hazırlanmış merdivenleri ve geleneksel eserlerle bezenmiş bu yapılara rüya konaklar da denilebilir! Üstelik bu sayısız malikanenin gri ve tuğla kırmızısı ağılrıklı rengindeki dış kısımları mütevazı ve dinlendirici bir etki yaratır.
Çiftlik Evleri
Çiftlik evleri, çoğunlukla tarımla uğraşan insanların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla inşa edilen, içinde meyve ağaçlı bahçeler ve sebze çiftlikleri bulunan yapılardır. Türkiye'nin hemen her kırsal bölgesinde yer alan minik çiftlik evleri, doğayla temas kurmanızı sağlayacak niteliktedir. Ayrıca bu evlerde hayvancılık yapmak isteyen ev alıcıları için hayvan barınakları da bulunur. Bu geleneksel evler genellikle kırmızıya boyanır ve modern olanaklarının olmayışından dolayı yeni alıcılara yönelik değildir.
Ege Bölgesinde Badanalı Evler
Büyüleyici beyaz badanalı evler Türkiye'nin Ege bölgesi Bodrum'da bulunmaktadır. Bazen "küp şeker evleri" olarak da anılan bu sevimli evlerin girişinde tek mavi kapı ve pencere bulunmaktadır. Bu kapılar akrepleri uzak tuttuğuna inanıldığı için maviye boyanmıştır. Binanın çevresini badanalamanın amacı güneşi mümkün olduğu kadar yansıtmaktır.
Burada konaklayanlar çoğunlukla evlerinden memnun kalırlar ve bu muhteşem evlerin geleneksel, tatmin edici iç tasarımlarından da etkilenirler.
Yayla Ahşap Evler
Türkiye'nin Karadeniz bölgesindeki Kaçkar Dağı köylülerinin yaşam tarzları diğer bölgelerden tamamen farklıdır. Yerliler ormanların içinde yaşıarlar, bu nedenle evlerini ormanın içine inşa ederler. Bazen, özellikle kış aylarında yabani hayvanlar bu evlere gelip yiyecek arayabilirler. Üstelik bu bölgede yakınlardaki ayıları kendine çeken bal üretim alanları bulunur. Yumuşak veya koyu tonlarda kahverengiye boyanmış bu yapılar genellikle çatı katında oturum alanlarına sahiptir çünkü bu yapılarda üst katlar her zaman daha sıcaktır.
Güney ve Batının Taş Evleri
Taş evlerin en iyi örneklerinin Fethiye Karaköy'de bulunduğu söylenebilir. Bu tip evlerin içi ve dışı taş duvarlarla donatılmıştır ve apartman daireleri şeklinde inşa edilebilirler. Genel olarak yaz aylarında sıklıkla kullanabileceğiniz balkonlaru bulunur. Bu evler Türkiye'deki birçok emlak piyasasında talep görmektedir. Osmanlı Dönemi boyunca Akdeniz ve Ege kıyılarında yaşayan Rumların bu evlerin mimarisinde önemli bir kültürel etkisi vardır, bu da taş evlerin Rum evi olarak anılmasının bir başka nedenidir.
Kapadokya'da Mağara Evler
Geleneksel Türk evleri denince akla gelen evlerden biri de Orta Kapadokya bölgesinde yer alan kahverengimsi mağara evlerdir. Türk mağara evleri, turistlerin ilgisini çeken güzel iç tasarımlara sahiptir. Bu evler mağara şeklinde olduğundan dış görünüşlerinin belirgin bir özelliği yoktur.
Bu evlerden birini satın almadan orada vakit geçirmek istiyorsanız endişelenmeyin; Belirli bir ücret karşılığında bu şirin mağara otellerden birinde hayalinizdeki geceyi geçirebilirsiniz.